Znany holenderski uczony, profesor Uniwersytetu Edynburskiego i Uniwersytetu Maynooth, wygłosił na naszej konferencji wykład plenarny zatytułowany “Jak bardzo edukacja i kształcenie nauczycieli potrzebują badań?”. Podkreślił, że często słyszy od kolegów i koleżanek związanych z oświatą, iż edukacja powinna być jak medycyna – równie proceduralna i sprawdzalna. „A przecież lekarz wchodzący na salę operacyjną tak naprawdę wkracza w ciemność, nie wie, co go czeka, bo każdy pacjent jest inny. Podobnie jest z nauczycielami. System oparty wyłącznie na obliczaniu wpływu, kosztów i sprawdzaniu dowodów przypomina bardziej hodowlę trzody chlewnej.” – uważa prof. Gert Biesta. Wyraził przekonanie, że sprowadzanie nauczycieli do “najważniejszego czynnika odpowiedzialnego za osiągnięcia edukacyjne ucznia” jest w istocie poniżające dla nauczycieli jako profesjonalistów.
„Prawie wszyscy zgadzamy się, iż każdy, niezależnie od pochodzenia, powinien mieć prawo do edukacji wysokiej jakości. Ale jak zadbać, by ta edukacja miała za każdym razem odpowiednią jakość? Jak tę jakość oceniać i mierzyć? Jak sprawdzać efekty? Co powinniśmy uznawać za efekty i co w ogóle da się zmierzyć? I wreszcie: czy mierzyć to, co uznajemy za wartości, czy nadawać wartość temu, co jesteśmy w stanie zmierzyć?” – pytał prof. Biesta.
Jego zdaniem popełniamy wiele błędów, których rezultatem jest bardzo wąska definicja tego, co rzeczywiście liczy się w edukacji. Ostatecznie skupiamy się bowiem tylko na mierzalnych osiągnięcia w kilku wąskich dyscyplinach. Gość Szkoły Edukacji określił to cybernetyczną koncepcją edukacji, która sprawia, że za rzeczywiste nauczanie uznajemy bardzo niewielki wycinek szkolnej rzeczywistości. To z kolei skutkuje degradacją pozycji nauczyciela, który staje się trybikiem w maszynie do produkcji rezultatów, a nie myślącym, oceniającym i działającym profesjonalistą. Cały system edukacji oparty na takim podejściu staje się cyniczny w swej naturze.
Czym więc jest więc wg profesora Gera Biesty dobra edukacja? Składają się na nią trzy elementy:
Zdaniem holenderskiego filozofa, nauczyciele powinni odgrywać ważną rolę w każdej z tych dziedzin i szukać równowagi między nimi. „Nauczanie to nie operacja przeprowadzana na bezwolnym przedmiocie, ale spotkanie dwóch podmiotów. Edukacja to nie ciąg przyczynowo-skutkowy, ale otwarty, semiotyczny, system. Nie działa na guziki i dźwignie. Potrzeba badań edukacyjnych, które uwzględnią złożoność roli nauczyciela i prawdziwą naturę edukacji” – podkreślił profesor.
Profesor Gert Biesta zauważył, że jako nauczyciele powinniśmy zawsze posiadać zdolność patrzenia dalej niż tylko na ewidentne, widoczne rzeczy – widzieć szanse i potencjał uczniowski, który jeszcze nie zaistniał. To na ich podstawie należy działać i planować. Ważne także, by czasem nie zauważać spraw ewidentnych – nie szufladkować i nie kierować się tym, co według wszelkich danych na pewno zablokuje przyszłość ucznia. „Skupiajmy się także na tym, co niewidoczne i niemierzalne.” – apelował do uczestników wydarzenia.
Konferencja naukowa pt. „Rola badań edukacyjnych w kształceniu przyszłych nauczycieli” jest skierowana do wykładowców, studentów, nauczycieli i osób odpowiedzialnych za kształtowanie polityki edukacyjnej. Szczegółowy program konferencji można znaleźć TUTAJ.
POPULARNE ARTYKUŁY
