Czytanie proceduralne – co to jest?

Czytanie proceduralne – co to jest?

W Szkole Edukacji często pracujemy z indywidualnymi nauczycielami i grupami nauczycieli w szkołach. Niektóre z tych zajęć rozpoczynają się od ćwiczenia, które bardzo lubię. Zróbcie je ze mną. 3...2...1... Zamknij oczy. Wyobraź sobie, że widzisz swoją klasę, ale jest to klasa Twoich nauczycielskich marzeń. W momencie, w którym czujesz, że możesz się poklepać po plecach, mówiąc: “Dobra robota”, zaplanowane zmiany zostały zrealizowane i teraz widzisz efekty swojej pracy. W wyobraźni rozejrzyj się po tej sali - co widzisz? co słyszysz? co się dzieje?

Przyjrzyjmy się rysunkowi:

Na tej “drabinie abstrakcji” widzimy cele uczenia się związane z rozumieniem tekstu – są ogólne i abstrakcyjne, ale także związane z uważnym śledzeniem szczegółów w tekście. Oba te poziomy należy rozwijać, bo tylko w ten sposób nasi uczniowie i uczennice mogą w pełni uczyć się czytać i rozumieć teksty.

CZYTANIE PROCEDURALNE. JAKA JEST PROCEDURA UCZENIA ROZUMIENIA?

Wielokrotna lektura tekstu pomaga skupić się na szczegółach. Dzisiaj często młodzi czytelnicy zamiast uważnie czytać, “prześlizgują się” po tekście, “skanują” go. Kiedy wielokrotnie wracamy do tekstu, za każdym razem z innymi pytaniami i celami, udaje nam się zatrzymać uwagę na tekście i pogłębiać jego rozumienie.  

Notowanie, którego uczymy uczniów, pomaga sprawić, że ważne myśli i obserwacje nie są ulotne. Czytelnicy porównują swoje refleksje z różnych etapów pracy, a także rozwijają je.

Praca od szczegółu do ogółu, czyli od konkretu, prostego wyszukiwania, przez łączenie informacji i wnioskowanie, do interpretacji. Przykładowe zadania dla uczniów na poziomie konkretu – szczegółu to: praca z cytatami, małymi fragmentami, rozpatrywanie specyficznych cytatów, metafor, elementów obrazowania. Z kolei pytania służące odkryciu uogólnionego przesłania opierają się na łączeniu wiedzy wyniesionej z czytania poszczególnych fragmentów tekstu, mogą to być pytania o wielkie dylematy postawione w tekście lub o naukę (morał, przesłanie) płynące z tekstu. 

Interakcje, czyli gotowość do dyskusji i wymiany myśli.  Uczniowie i uczennice przez cały czas trwania lekcji dyskutują, uzgadniają znaczenia, wspierają się nawzajem w uczeniu rozumienia.

Refleksja metapoznawcza, czyli czego się uczę o czytaniu. W modelu czytania proceduralnego ostatecznym celem procesu uczenia się jest zbudowanie uniwersalnych zachowań i schematów, które mogą posłużyć uczniom w sytuacjach pozaszkolnych. Zatem po zakończeniu kolejnych etapów warto pytać ich o to, czego się nauczyli i jak oceniają skuteczność swoich działań.  

Kinga Białek

POPULARNE ARTYKUŁY

11Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności
11Uniwersytet Warszawski
11Fundacja Dobrej Edukacji

Program studiów został przygotowany we współpracy z Teachers College, Columbia University

11Teachers College Columbia University