Lekcja językowo-literacka. Przykład

Lekcja językowo-literacka. Przykład

Jak pomóc uczniom i uczennicom zauważyć związek między tym, czego się uczą na lekcjach poświęconych gramatyce, a tym, co dotyczy interpretacji? Oto przykładowa lekcja językowo-literacka autorstwa Kingi Białek.

W ostatnim wpisie pisałam o tym, jak ważne jest łączenie kompetencji literackich z językowymi. Krótko mówiąc, zależy nam na tym, aby warstwa językowa tekstu nie była dla uczniów i uczennic przezroczysta. Aby dostrzegali znaczenie użytych w tekście zabiegów do interpretowania tekstów. Taka konkluzja jest oczywista, kiedy mówimy o figurach retorycznych lub metaforyce tekstu. Dużo trudniej jest uczniom i uczennicom zauważyć związek między tym, czego się uczą na lekcjach poświęconych gramatyce, a tym, co dotyczy interpretacji. Spróbujmy przyjrzeć się przykładowym działaniom lekcyjnym. Są one skonstruowane według schematu:

LEKCJA JĘZYKOWO-LITERACKA

“ROK 1984” GEORGE’A ORWELLA – WPROWADZENIE DO LEKTURY

Jako przykład tekstu do pracy wybrałam początkowy fragment powieści. Co ważne, nie jest to tekst, który zawiera rozbudowaną metaforykę lub oczywiste, widoczne “na pierwszy rzut oka” elementy obrazowania. To istotne, bo dzięki temu uczniowie i uczennice mają szansę docenić ważność analizy językowej dla zrozumienia tekstu. 

Propozycje pytań dla uczniów i uczennic znajdują się na prezentacji:

Rok 1984 – wprowadzenie do lektury

1. PIERWSZA LEKTURA

O pożytkach z głośnego czytania możecie przeczytać w wielu miejscach, na przykład tutaj: artykuł na Reading Rockets

Rozpoczynanie pracy z tekstem od przeczytania przez nauczyciela fragmentu na głos jest zawsze dobrym pomysłem. Oprócz tego, że pozwala na skupienie się na tekście, umożliwia uczniom i uczennicom, którzy mają trudności z czytaniem, na pełniejsze uczestnictwo w lekcji od samego początku.

Na tym etapie dyskusja toczy się z całą klasą, ale należy być czujnym na to, żeby ta część lekcji nie przedłużyła się zbytnio. 

2. PIERWSZE WRAŻENIA

Na tym etapie można do pracy wykorzystać bardzo mały fragment tekstu. To moment na to, aby uczniowie mogli zagłębić się w tekst, nazwać swoje wrażenia związane z atmosferą, ale także –  by skupili się na szczegółach językowych tekstu. 

3. OBSERWACJA JĘZYKA TEKSTU

Uczniowie pracują samodzielnie (w parach, w trójkach) nad większym fragmentem. W naszym przypadku będzie to sam początek powieści Orwella:

Rok 1984 .pdf

Do pracy z większym kawałkiem tekstu uczniom i uczennicom może przydać się coś w rodzaju ściągi. Może to być schemat gotowych pytań:

ważne pytania językowe.pdf

Uczniowie i uczennice wybierają wtedy te pytania, które są dla nich szczególnie ważne, choć na początku pracy może się okazać, że sprawdzają je wszystkie. Zaprezentowany schemat pytań ma charakter uniwersalny, w toku pracy nad kolejnymi tekstami warto uzupełniać go o kolejne pytania.

4. SYNTEZA CZYLI HIPOTEZY

Na tym etapie uczniowie łączą wnioski z analizy językowej i swoje wstępne wrażenia czytelnicze.

5. NOTOWANIE I ROZMOWA – KLUCZ DO SUKCESU!

Na każdym etapie pracy trzeba pamiętać o notowaniu. Wymiana wrażeń i wniosków w parach pomaga uczniom i uczennicom skoncentrować się na zadaniu.  Można tu skorzystać choćby z  dwuminutowych sesji “turn&talk” – “odwróć się i zagadaj”.

Kinga Białek

POPULARNE ARTYKUŁY

11Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności
11Uniwersytet Warszawski
11Fundacja Dobrej Edukacji

Program studiów został przygotowany we współpracy z Teachers College, Columbia University

11Teachers College Columbia University